Κυριακή Δ' Νηστειών

(Ἑβρ. στ.13-20)

Ἡ ζωή κάθε ἀνθρώπου, ἀγαπητοί μου Χριστιανοί, εἶναι ἕνα ταξίδι μέ­σα σέ ἀβέβαιο πέλαγος, στό ὁποῖο συχνά ἐγείρονται τρικυμίες καί τυ­φῶνες. Τά ἐσώτερα πάθη καί οἱ ἄλλες δοκιμασίες τῆς ζωῆς ξεσποῦν μέ βία ἐ­πά­νω στήν ὕπαρξή μας. Ἀδύναμοι ἄνθρωποι ἐμεῖς, κινδυνεύουμε νά κατα­πο­ντισθοῦμε καί νά συντριβοῦμε κάτω ἀπό τήν ὁρμή καί τή μανία τῶν Κυ­μά­των. Ἄγκυρα σωτηρίας δυσκολοσύντριπτη εἶναι ἡ ἐλπίδα. Αὐτή μόνο, μέ τρόπο βέβαιο καί ἀσφαλή μᾶς κρατᾶ δεμένους μέ τόν Σωτῆρα μας Ἰησοῦ Χριστό. Ὅσες καταιγίδες κι ἄν πέσουν ἐπάνω μας θά μποροῦμε μαζί μέ τόν ἀπόστολο Παῦλο νά λέμε: «τῇ γάρ ἐλπίδι ἐσώθημεν» (Ρωμ. 8,24).

Τό τραγικό εἶναι ὅτι πολλοί ἄνθρωποι στηρίζουν τίς ἐλπίδες τους σέ πράγ­ματα ἐντυπωσιακά μέν, ἀλλά ἀνθρώπινα καί παροδικά. Σύντομα ὅμως ἀπο­γοητεύονται καί φθάνουν στήν ἀπόγνωση, πού ἰσοδυναμεῖ μέ πνευ­μα­τι­κή αὐτοκτονία. Ἀλίμονο σ΄ ἐκεῖνον πού χάνει τό φῶς τῆς ἐλπίδοςž ὁδη­γεῖται στήν ἀπώλεια. Ἡ ζωή του γίνεται κόλαση μέσα στήν ὁποία καθημερινά βα­σανίζεται καί μαστιγώνεται ἀπό τή βία τοῦ κακοῦ καί τῆς ἀπελπισίας. Ὁ ἅγιος Συμεών ὁ νέος Θεολόγος στούς «Ὕμνους τῶν θείων ἐρώτων» λέγει γιά ἐκείνους πού ἐλπίζουν σέ ἀνθρώπους: «Οὐαί ψυχή τοῖς ἔχουσιν ἐπ΄ ἄν­θρω­πον ἐλπίδας, ὅτι αὐτός τεθνήξεται καί σύν αὐτῷ ἐλπίδες, καί τότε εὑρε­θή­σονται μή ἔχοντες ἐλπίδα».

Οἱ ἐλπίδες μας πού στρέφονται στούς ἀνθρώπους δέν ἐκπληρώνονται πάντοτε. Ἄλλοι μᾶς ὑπόσχονται καί μᾶς κοροϊδεύουν. Ἄλλοι δέν κατορ­θώ­νουν νά ἐπιτύχουν ἐκεῖνο πού στοχεύουν. Τά πράγματα τῆς ζωῆς εἶναι ἀσταθή καί εὐμετάβολα. Ὄνειρα ἀπατηλά μένουν οἱ ἐλπίδες μας, «σκιᾶς ἀσθενέστερα». Αὐτό, γνωρίζουν καλύτερα ἀπό κάθε ἄλλο οἱ νέοι μας, πού ἀγωνίζονται γιά νά γίνουν κάτι στή ζωή, καί στήν πιό κρίσιμη ὥρα τῆς ὑλο­ποιή­σεως τῶν στόχων τους βρίσκουν τίς πόρτες κλειστές. Ἀλλά κι ἐκεῖνοι πού κείτονται στό κρεβάτι τοῦ πόνου καταπονημένοι ἀπό τή σταύρωση τοῦ πό­νου τους, ἀπελπισμένοι ἀπό τίς ὑποσχέσεις τῆς ἐπιστήμης. Καί ὅσοι εἶχαν στηρίξει σέ ἀν­θρώ­πους τίς ἐλπίδες τους καί δυστυχῶς ἀπογοη­τεύ­θη­καν. «Μή πεποίθατε ἐπ΄ ἄρ­χο­ντας, ἐπί υἱούς ἀνθρώπων, οἷς οὐκ ἔστι σω­τη­ρία», βροντοφωνεῖ ὁ Δαβίδ (Ψαλμ. 145,3).

Πολύ διαφορετική ἀπό τίς ἀνθρώπινες ἐλπίδες εἶναι ἡ ἐλπίδα στό Χρι­στό. «Ἄγκυ­ραν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καί βεβαίαν» τήν ὀνομάζει ὁ ἀπό­στο­λος Παῦλος. Τήν παρο­μοιά­ζει μέ ἄνθρωπο πού εἰσέρχεται «εἰς τό ἐσώ­τε­ρον τοῦ καταπετάσματος», στόν τόπο ὅπου βρίσκεται ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Μέ τήν ἐλπίδα ἀνοίγει ὁ πιστός τή θύρα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἐλπίδα εἶναι φῶς καί δύναμη στόν ἀγώνα κατά τῆς ἁμαρτίας. Χωρίς τήν ἐλ­πί­δα ὑπάρ­χει φόβος, δειλία καί πνευματική ἀκαρπία στήν ψυχή. Ἡ ἐλπίδα ἀνα­δει­κνύει τό χριστιανό γενναῖο, ἄτρομο καί ἰσχυρό στήν ἐχθρότητα τῶν πο­νη­ρῶν ἀνθρώ­πων. Ἔτσι, μαζί μέ τόν Ψαλμωδό μπορεῖ νά λέγει: «ἐπί τῷ Θεῷ ἤλπισα, οὐ φοβη­θή­σο­μαι τί ποιήσει μοι ἄνθρωπος» (Ψαλμ. 55,12). Βλέ­πει τίς πανουργίες τῶν ἀνθρώπων τοῦ σκό­­τους, παρακολουθεῖ τά δια­βού­λιά τους, ἀντιλαμβάνεται τά σχέδιά τους, δέν πτοεῖ­ται ὅμως, γιατί ἐλπί­ζει στίς ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ. Ἀλήθεια, ποιός ἐμπι­στεύ­­θηκε τή ζωή του στό Θεό καί διαψεύσθηκε; «Τίς ἐνεπίστευσεν Κυρίῳ καί κατη­σχύν­θη;» (Σο­φία Σει­ράχ 2,10).

Ὑπάρχουν πολλές ἐλπίδες στόν ἄνθρωπο λογικές ἤ παράλογες. Ἐλ­πί­δες γιά ὑλικά πράγ­ματα καί ἐλπίδες γιά πνευματικά. Πάνω ὅμως ἀπ΄ ὅλες τίς ἐλπίδες πρέπει νά στέ­κει ἡ ἐλπίδα τῆς αἰώνιας ζωῆς. Ἡ προσδοκία τῆς με­τά τοῦ Θεοῦ συνδιαγωγῆς. Ἡ προ­σμο­­νή τῆς πραγματοποιήσεως τῆς ὑπο­σχέ­σεως τοῦ Θεοῦ. Μ΄ αὐτή τήν ἐλπίδα ὑπο­μέ­νου­με μέ καρτερία τίς περι­πέ­τειες τῆς ζωῆς, ὑπερνικοῦμε τίς δοκιμασίες, ἀνεχό­με­θα τούς πειρασμούς, δια­μένουμε ὡς ξένοι καί παρεπίδημοι στόν παρόντα κόσμο. Ὁ Χρι­στός μέ τήν Ἀνάστασή Του μᾶς ἔδωσε τή ζωντανή ἐλπίδα «εἰς κληρονο­μίαν ἄφθαρ­τον καί ἀμίαντον καί ἀμάραντον, τετηρημένην ἐν οὐρανοῖς» (Α΄ Πέτρ. 1,4).

Ἡ ἐλπίδα λοιπόν εἶναι ἀπ΄ εὐθείας ἐπικοινωνία μέ τό Θεό, ἀποτέ­λε­σμα τῆς ὁποίας εἶ­ναι τά πολλά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ὁ ἅγιος Ἰω­άν­νης τῆς Κλίμακος, στό λόγο του «Περί ἀγάπης», λέγει γιά τήν ἐλπίδα: «Κρά­­τος ἀγάπης ἐλπίς, δι΄ αὐτῆς γάρ τόν τῆς ἀγάπης μισθόν ἀπεκδεχό­με­θα. Ἐλπίς ἐστιν ἀδήλου πλούτου πλοῦτοςž κόπων ἀνά­­παυλα, ἀγάπης θύ­ρα...».

Γιά νά καλλιεργηθεῖ ὅμως ἡ ἐλπίδα στήν ψυχή ἀπαιτεῖται ταπείνωση, μνήμη θα­νά­του, προσευχή καί κυρίως αὐτογνωσία. Ὁ Ἅγιος τοῦ αἰῶνος μας, Νεκτάριος ὁ θαυ­μα­­τουρ­­γός γράφει γιά τήν ἐλπίδα: «Μέγα ὄντως ἐλπίς καί θεῖον δῶρον! Διότι αὕτη μό­νη κρα­τύνει τά πάντα, καλλωπίζει τά πάντα, τελειοῖ τά πάντα, ἐξασφαλίζει τά πά­ντα καί προά­γει τά πάντα».

Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας ταλαιπωρεῖται ἀπό ψυχικές ἀσθένειες. Νιώθει τό βά­ρος τῆς ἀπελπισίας νά τόν ἐξουθενώνει καί νά τοῦ κάνει μαρτύ­ριο τή ζωή. Τό τραγικό εἶ­ναι ὅτι ἀφήνει ἀθεράπευτο τό πάθος του νά κατα­τρώγει τήν καρδιά του καί νά δια­φθεί­ρει τήν ψυχή του. Γι΄ αὐτό σκο­τά­δι πυκνό ἔχει καλύψει τό νοῦ πολλῶν ἀνθρώπων. Γι΄ αὐτό δέν ὑπάρχει πιά σύνεση καί ἠθικό σθένος. Γιατί χάθηκε ἡ ἐλπίδα πού δίνει νόη­μα στή ζωή καί προοπτική στήν πορεία τῆς ἀνθρωπότητος. Ἡ διέξοδος ἀπό τόν λα­βύ­­ριν­θο τῆς ἀπογνώσεως εἶναι μόνον ἡ ἐλπίδα πρός τό Θεό.

Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί. Στίς ὧρες τῆς καταιγίδας νά μήν ἀπελπι­ζό­μαστε. Ἔ­χου­με ἄγκυρα πού θά μᾶς κρατήσει δεμένους μέ τήν πέτρα τῆς Πί­στεως. Εἶναι ὁ Κύ­ριός μας Ἰησοῦς Χριστός, ἡ μοναδική μας ἐλπίδα καί ἀσφάλεια.