Ημερομηνία:
Στο Άγιον Όρος μετέβη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Νικόλαος κατόπιν αδείας και ευλογίας του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου και προσκλήσεως του Πρωτεπιστάτου του Αγίου Όρους Γέροντος Παύλου Λαυρεώτου προκειμένου να προεξάρχει της Ιεράς Πανηγύρεως επί τη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Ιερό Ναό του Πρωτάτου.
Ο Σεβασμιώτατος αφίχθη εις τις Καρυές το μεσημέρι της Πέμπτης 27ης Αυγούστου γενόμενος δεκτός υπό του Πρωτεπιστάτου Γέροντος Παύλου Λαυρεώτου και των μελών της Ιεράς Επιστασίας. Το εσπέρας προεξήρχε της Ιεράς Αγρυπνίας επί τη εορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον Ναό του Πρωτάτου με τη συμμετοχή των Αντιπροσώπων όλων των Ιερών Μονών, Μοναχών από τις Σκήτες και τα Ασκητήρια, του Πολιτικού Διοικητή του Αγίου Όρους κ. Αρίστου Κασμίρογλου και πολλών προσκυνητών.
Μετά τη θεία Λειτουργία παρετέθη εόρτιος τράπεζα στην οποία ωμίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Νικόλαος.
Οι εορτασμοί ολοκληρώθηκαν το εσπέρας της Παρασκευής με το Κτιτορικό Μνημόσυνο.
Ὁμιλία τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου εἰς τήν ἑορτήν τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου ἐκφωνηθεῖσα εἰς τόν Ἱερόν Ναόν τοῦ Πρωτάτου Ἁγίου Ὄρους
τήν 15ην Αὐγούστου 2015. (ν.ἡ 28/8/2015)
«Τάφον γάρ οἰκήσασα ἔδειξε Παράδεισον»
(Τροπάριον Κανόνος τῆς Ἑορτῆς)
Θεωρῶ ὡς μεγίστην δωρεάν τοῦ Θεοῦ καί εὐλογίαν τῆς Ὑπερευλογημένης Θεοτόκου τήν παρουσίαν μου ἐδῶ εἰς τό ἱερόν Κέντρον τοῦ Ἁγιορειτικοῦ Μοναχισμοῦ, προκειμένου νά συμμετάσχω εἰς τήν λαμπράν ἀναστάσιμον πανήγυριν τῆς Ζωοκοιμήτου Μεταστάσεως τῆς Μητρός τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί μεθ΄ὑμῶν συνευφρανθῶ ἐν τῆ πλουσίᾳ εὐφροσύνη τῆς Θεομητορικῆς Χάριτος καί τῆς μετά πάντων ὑμῶν ἐν Χριστῶ κοινωνίας.
Ὡς ἐκ τούτου ἐκ βαθέων εὐχαριστῶ πρῶτον τήν ἔφορον καί προστάτιδα τοῦ Ἁγιωνύμου Ὄρους, διότι ηὐδόκησεν, ὅπως ἡ ἐλαχιστότης μου προεξάρχει τῆς Ἱερᾶς ταύτης πανηγύρεως καί δεύτερον τόν Πανοσιολογιώτατον Πρωτεπιστάτην τοῦ Ἁγίου Ὄρους διά τήν εὐγενῆ πρόσκλησίν του, τήν ὁποίαν μοί ἀπηύθυνε συνοδευομένην μέ τήν ὁλόθυμον ἄδειαν καί εὐλογίαν τοῦ Παναγιωτάτου Οίκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου.
Κατά τόν ἅγιο Πρόκλο Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως «πᾶσαι μέν τῶν ἁγίων αἱ μνῆμαι θαυμασταί, οὐδέν δέ τοσοῦτον εἰς δόξαν οἷα ἡ παροῦσα πανήγυρις».
Περιβεβλημένη μέ θεία δόξα, ἡ ἱερά καί εὐκλεής μνήμη τῆς Θεοτόκου ἀκτινοβολεῖ στόν οὐρανό καί στή γῆ.
«Τῇ ἐνδόξῳ Κοιμήσει σου, οὐρανοί ἐπαγάλλονται καί ἀγγέλων γέγηθε τά στρατεύματα. πᾶσα ἡ γῆ δέ εὐφραίνεται» ψάλλομε στόν Ὄρθρο τῆς πανηγύρεως. Δόξα ἐν οὐρανῷ. Ἐπί γῆς εὐφροσύνη. Τό «εὐρύχωρο χωρίον τοῦ Λόγου» γνωρίζει λῆξιν αἰώνιον κάι εὐρύχωρον.
«Ἐν ταῖς τοῦ Υἱοῦ χερσί τήν παναγίαν παρατίθεται ψυχήν» καί παραμένει «ἀεί σύν ζωηφόρῳ Βασιλεῖ καί τόκῳ ζῶσα».
Ἡμέρα φωτός καί χαρᾶς ὡς ἐκείνη τῆς φωταυγοῦς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ίησοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ σημερινή ἑορτή.
Θάνατον ἑορτάζομεν, ἀλλά τόν θάνατον τῆς Μητρός τῆς ζωῆς. Θρῆνος καί χαρά, δάκρυα καί ἐλπίδα, θάνατος καί ζωή, τάφος καί παράδεισος, άναμειγνύονται καί συμπλάθονται μέσα εἰς τά θεῖα καί ἀνθρώπινα βιώματα, διά νά σχηματίσουν τό νέο σχῆμα τοῦ ἀφθάρτου καί αἰωνίου προτύπου τῆς ἀεί ζώσης Παναγίας, διακοσμημένο καί θεϊκά χειροτεχνημένο.
Ὑπέρ ἔννοιαν πᾶσαν εἶναι τό θαῦμα τῆς ζωοκοιμήτου μεταστάσεως τῆς Παναγίας. «Τάφον γάρ οίκήσασα ἔδειξε Παράδεισον» (Τροπάριο Κανόνος Η΄ Ὡδῆς). Ἐνίκησε τούς ὅρους τῆς φύσεως. Τήν ζωήν ἡ κυήσασα πρός ζωήν μεταβέβηκε. Ὁ τάφος ἔγινε κλῖμαξ πρός οὐρανόν. Ἐδῶ εὑρίσκεται τό μεγάλο θαῦμα. Ὅτι ὁ τάφος ἀπό κατοικητήριο θανάτου καθίσταται τόπος παραδείσου. Διέρχεται ἀπό τόν θάνατο χωρίς νά ἐπιδέχεται καμμία φθορά.
Ἡ Θεοτόκος βιώνει μυστηριακά τό γεγονός τοῦ θανάτου της. Δέχεται τόν θάνατο ὡς ἀπόγονος τοῦ Ἀδάμ, ἀλλά νικᾶ τήν φθορά ὡς Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ δευτέρου Ἀδάμ, τοῦ νικήσαντος τόν θάνατον. Ὁ θάνατος εἶναι δι΄αὐτήν «καλλίστη ἐκδημία», «θεία μετάστασις». «Ἐδέξατο μέν ὁ τάφος ἐπί μικρόν, ἐδέχετο δέ καί ὁ οὐρανός τήν καινήν γῆν ἐκείνην» λέγει ὁ ἅγιος Νικόλαος ὁ Καβάσιλας. Τί ἐξαίσια γεγονότα, ὁποῖα θαύματα παράδοξα καί σημεῖα θεόπεμπτα! Στόν τάφο συνέβη, ὅτι συμβαίνει μέ τόν χρυσό στό χωνευτήριο, ὁ ὁποῖος ἀποβάλλει τά ἄχρηστα ὑλικά καί μένει καθαρός. Ἔτσι καί Ἐκείνη μέσα εἰς τό μνῆμα ἀπέβαλε τήν γήϊνη ὕλη τῆς θνητότητος, γιά νά ὑψώσει τή σάρκα της καθαρή καί λάμπουσα μέ τό φέγγος τῆς ἀφθαρσίας.
Ὅπως συνέβη εἰς τόν Υἱό καί Λόγο τοῦ Θεοῦ, εἰς τόν Ὁποῖο ὁ θάνατος κατατροπώθηκε μέ τήν δύναμη τῆς Θεότητος καί ἡττήθηκε, τό ἴδιο ἔγινε καί στήν Μητέρα τοῦ Σωτῆρος, στήν ὁποία «θεαρχίῳ νεύματι» ὑπεχώρησαν οἱ νόμοι τῆς φθορᾶς καί ἡ Μητέρα τῆς ζωῆς ἑλκύσθηκε ἀπό τήν ἴδια τήν ζωή. Ὅπως ὁ κοσμοπλάστης καί δημιουργός Χριστός σαρκικῶς ἀπέθανε, ἔτι καί ἡ κοσμοσώτηρα Κόρη ἀποθνήσκει. Ὁ θάνατος ὅμως δέν ἠμπόρεσε νά κρατήσει τήν Αὐτοζωή. Ἡ Θεοτόκος «ἠκολούθησε τάς ὁδούς τοῦ Σωτῆρος»καί στή ζωή καί στό θάνατο. Ὅπως Ἐκεῖνος ἀνέστη ἀπό τῶν νεκρῶν καί Ἐκείνη «διά θανάτου πρός ζωήν μεταβέβηκε». Θνήσκουσα σύν τῷ Υἱῷ ἐγείρει διαιωνίζουσα».
(Τροπάριο Α΄ὡδῆς τοῦ Κανόνος τῆς ἡμέρας).
Βαθυστόχαστη εἶναι μία φράση τοῦ τελευταίου τροπαρίου τῆς Η΄ὡδῆς τοῦ Κανόνος τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως, ἡ ὁποία λέγει:
«Ὠ τῶν ὑπέρ ἔννοιαν θαυμάτων, τῆς ἀειπαρθένου τε καί θεομήτορος. Τάφον γάρ οίκήσασα, ἔδειξε παράδεισον». Ἐδῶ εὑρίσκεται τό μεγάλο θαῦμα, ὅτι ὁ τάφος ἀπό κατοικητήριον θανάτου καθίσταται τόπος παραδείσου. Ὁ χῶρος καί ὁ τρόπος τῆς ὀδύνης καί τοῦ πόνου μεταβάλλεται σέ οὐράνιο θάλαμο ζωῆς καί ἀθανασίας. Ἡ Παναγία Θεοτόκος νικᾶ διά τοῦ Χριστοῦ τόν μεγάλο κατήγορό μας, δηλαδή τόν θάνατο καί μετατίθεται πρός τήν ζωήν εἰσάγουσα στήν ἀθανασία τήν κληρονομίαν της, δηλαδή ὅλους ἐμᾶς.
Ὁ ἅγιος Γερμανός Κων/πόλεως λέγει: «Τῇ ἁγίᾳ κοιμήσει αὐτῇς, ὁ κόσμος ἀνεζωοποιήθη», ὁ δέ ἅγιος Θεοφάνης συμπληρώνει: «Ἡ γῆ τήν πηγήν τῆς ζωῆς ἀποδιδοῦσα, τήν εὐλογίαν στολίζεται καί εὐπρέπειαν».
Ὁ Ἅγιος Μόδεστος ὁ Ἱεροσολύμων ὀνομάζει τήν Θεοτόκον «θείων χαρισμάτων ἐσφραγισμένην πηγήν τοῦ Κυρίου δι΄ἦς πεπότισται ὁ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Παράδεισος». Συνεχῶς ἀπεργάζεται στίς καρδιές τῶν ἀνθρώπων τό μυστήριο τῆς ἀνακαινίσεως καί τήν κοινωνία καί τήν ἕνωσιν μετά τοῦ Θεοῦ Λόγου.
Αὐτή πού κατά τόν Ἱερό Δαμασκηνό «συνήγαγε τά διεστῶτα» ὡς πρότυπο ἁγιότητος ὑποδεικνύει τόν τρόπο ἑνώσεως τῶν ψυχῶν μετά τοῦ Θεοῦ καί ὁλοκληρώσεως τῆς ἑνότητος στίς σχέσεις μέ τόν ἴδιο τόν ἑαυτό μας καί τούς συνανθρώπους μας.
Μέ τήν πίστη, ὅτι ἡ Παναγία μετετέθη εἰς τούς οὐρανούς σωματικά καί ὅτι ὡς εἰκόνα τῆς Ἐκκλησίας ἔφερε τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἰς τά σκηνώματα τοῦ Παραδείσου, ἐλπίζομεν, ὅτι ἠμποροῦμε νά ἔχωμε πρόσβαση στήν οὐράνια Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ἐάν ζοῦμε ὡς μέλη Χριστοῦ καί διατηροῦμε τόν σύνδεσμο τῆς ἑνότητος μέ τήν Ἐκκλησία, δηλαδή τήν Παναγία.
Ἀπό τόν βαθμό σχέσεως καί κοινωνίας μας μέ τήν Παναγία - Ἐκκλησία ἐξαρτᾶται ἡ ἀναζωοποίησή μας ἐν Χριστῷ. Ὅσοι εἴμεθα κύτταρα τοῦ ἁγίου Σώματος τῆς Ἐκκλησίας θά λάβωμε «νικητικά βραβεῖα» κατά τῆς φθορᾶς καί τοῦ θανάτου.
Ἡ ψυχοσωματική ἑνότητά μας μέ τήν Παναγία, ἡ μετάγγιση στή ζωή μας τοῦ φρονήματος τῆς Παναγίας, ἡ ὑποταγή μας εἰς τό θέλημα τῆς Ἐκκλησίας μᾶς καθιστᾶ δέκτες τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ στά καθημερινά προβλήματα καί αἰτήματα τῆς ζωῆς μας. Τό μέγα θαῦμα, πού εἶναι ἡ λειτουργία τῆς ὑπάρξεώς μας μέσα στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἀκολουθοῦν πολλά θαύματα, πού ὄχι μόνο ἐπιβεβαιώνουν τή χαρισματική σχέση τοῦ θεϊκοῦ μεγαλείου μέ τήν ἁμαρτωλότητά μας, ἀλλά διακηρύσσουν, ὅτι ἀπαραίτητη προϋπόθεση τοῦ θαύματος, εἶναι ἡ κοινωνία μετά τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας Του.
Ὁσιώτατοι Πατέρες,
οἱ ἐνασκούμενοι εἰς τήν θεοτοκοφρούρητον Ἀθωνικήν πολιτείαν.
Ἡ Θεοτόκος ἐνσαρκώνει τούς πόθους τῆς καλῆς ἀλλοιώσεως διά τήν ἐπίτευξιν τῆς ὁποίας ἀνελάβατε διά τῶν μοναχικῶν ὑποσχέσεων σας τόν διά βίου πνευματικόν ἀγῶνα. Ἡ Θεοτόκος ἀκόμη συμβολίζει τήν ἀναστοιχείωσιν καί μεταβολήν τῆς πεπτωκυίας φύσεως ἀπό τήν ἀνακαινισμένην καί θεωμένην ἐν Χριστῷ φύσιν.
Ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος χαριτωθεῖσα ἀπό τόν Θεόν ἀπέβαλεν πᾶσαν φθαρτότητα καί θνητότητα. Τό ἴδιο ἐπιδιώκουμε καί ἡμεῖς διά νά ἀποβάλουμε τόν «παλαιόν ἄνθρωπον», δηλαδή τά πάθη καί νά ἐνδυθοῦμε τόν «καινόν ἄνθρωπον» ὅπως πρός τούς Ἐφεσίους (4,22) γράφει ὁ οὐρανοβάμων Ἀπόστολος Παῦλος: «ἀποθέσθαι ὑμᾶς κατὰ τὴν προτέραν ἀναστροφὴν τὸν παλαιὸν ἄνθρωπον τὸν φθειρόμενον κατὰ τὰς ἐπιθυμίας τῆς ἀπάτης, ἀνανεοῦσθαι δὲ τῷ πνεύματι τοῦ νοὸς ὑμῶν καὶ ἐνδύσασθαι τὸν καινὸν ἄνθρωπον τὸν κατὰ Θεὸν κτισθέντα ἐν δικαιοσύνῃ καὶ ὁσιότητι τῆς ἀληθείας».
Δέν εἶναι τυχαῖον, ὅτι ἡ Παναγία εἶναι ἡ Ἔφορος καί Προστάτις τοῦ Ἁγίου τούτου τόπου καί ὅτι οἱ Μοναχοί νύκτα καί ἡμέραν Αὐτήν ἐπικαλεῖσθε πρός βοήθειαν καί σωτηρίαν.
Αὐτήν ἔχετε ὡς πρότυπον πνευματικῆς τελειώσεως καί Αὐτή ἔχει ἀναλάβει ἕνα ἕκαστον ἐξ΄ ὑμῶν καί ὅλους μαζί ὑπό τήν Μητρικήν προστασίαν της. Εὐχή καί προσευχή μας ἄς εἶναι, νά ζοῦμε μέ τήν Θεοτόκο καί ὅπως ἡ Θεοτόκος. Νά ἐμπιστευθοῦμε τήν ὕπαρξή μας καί τήν ψυχή μας στήν Παναγία, καταθέτοντας καθημερινῶς στήν ἀγάπη της τήν μέριμνα καί προστασία τῆς ζωῆς μας.
«Μακαρίζομέν σε πᾶσαι αἱ γενεαί, Θεοτόκε Παρθένε· ἐν σοὶ γὰρ ὁ ἀχώρητος Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, χωρηθῆναι ηὐδόκησε. Μακάριοι ἐσμὲν καὶ ἡμεῖς προστασίαν σε ἔχοντες· ἡμέρας γὰρ καὶ νυκτὸς πρεσβεύεις ὑπὲρ ἡμῶν, καὶ τὰ σκῆπτρα τῆς βασιλείας, ταῖς σαῖς ἱκεσίαις κρατύνονται. Διὸ ἀνυμνοῦντες βοῶμέν σοι· Χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ». (Ὑπακοή τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως)