Γεννήθηκε στήν Ἀλεξάνδρεια ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς, πού τῆς ἔδωσαν τήν ἀπαραίτητη μόρφωση. Ἀπό τόν γάμο της άπέκτησε τρεῖς υἱοῦς. Μετά τόν πρόωρο θάνατο τοῦ συζύγου της ἀποφάσισε νά ταξιδέψει μετά τῶν τέκνων της μέχρι τή Ρώμη καί νά κηρύξει τόν Χριστό, ἀφοῦ μοίρασε στούς φτωχούς τά ὑπάρχοντά της. Ἀπό τόν μοναχό Εὐσέβιο ἔλαβε τό μοναχικό σχῆμα. Κηρύττοντας ἀπό πόλη σέ πόλη μέσῳ Ἀθηνῶν, Βοιωτίας καί Φθιώτιδος κατέληξε στή Βέροια καί ὄχι μέσῳ Θεσσαλονίκης μέ πλοίο, ὅπως ὑποστηρίχθηκε. Στόν βίο της ἀναφέρεται ὅτι τέλεσε ἐν ζωῇ καί μετά θάνατον θαύματα. Πρῶτα μαρτύρησαν, μετά ἀπό φρικτά βασανιστήρια τά τέκνα της καί τέλος ἡ ἴδια. Στόν τόπο τού μαρτυρίου της οἱ τότε χριστιανοί ἔκτισαν ναό πρός τιμή της. Ναός ὑπῆρχε στή Βέροια μέχρι πρίν τό 1908. Μονή τῆς Βοιωτίας τιμᾶται στήν ἁγία. Παλαιός σπηλαιώδης ναΐσκος πρός τιμή της ὑπάρχει πάνω ἀπό τήν πόλη τῆς Ὑπάτης, καθώς καί στίς παρυφές τοῦ ὄρους Οἴτη καί ἀλλοῦ.
Ὁ συναξαριογράφος της εἶναι ἀνώνυνος. Σώζονται τρεῖς χειρόγραφοι βίοι τῆς ἁγίας καί τῆς ἀκολουθίας της. Νέα ἀκολουθία καί Παρακλητικό Κανόνα ἐποίησε ὁ μακαριστός μοναχός Γεράσιμος Μικραγιαννανίτης. Ἡ ἀρχαιότερη τοιχογραφία τῆς ἁγίας εἶναι τοῦ 12ου αἰῶνος, στόν ναό τῶν Ἁγίων Ἀναργύρων Καστοριᾶς. Ἐπίσης σέ ναούς τῆς Βέροιας καί σέ σπηλαιώδεις ναΐσκους τῆς Φθιώτιδος. Ἡ ἀρχαιότερη φορητή εἰκόνα τῆς ἁγίας μετά τῶν τέκνων της εἶναι τοῦ 14ου αἰῶνος στό Βυζαντινό Μουσεῖο Ἀθηνῶν. Στήν περιοχή τῆς Φθιώτιδος τήν Τρίτη τῆς Διακαινησίμου ἑορτάζουν τήν «Ἁγιαρσαλῆ» ἤ ἁγία Ρουσαλῆ, πού ἀσφαλῶς εἶναι ἡ ἁγία Ἱερουσαλήμ, ὅπως καί σέ ἄλλα μέρη, στήν Ἀθήνα καί τά Μέγαρα. Ἡ μνήμη της τιμᾶται στίς 4 Σεπτεμβρίου. Ἡ ἰσαπόστολος καί ὁσιομάρτυς Ἱερουσαλήμ ἀποτελεῖ ὑπόδειγμα ἡρωΐδος τῆς πίστεως καί παράδειγμα πιστῆς μητέρας ἁγίων τέκνων. Στήν παροῦσα εἰσήγηση γιά πρώτη φορά ταυτίζεται μέ τήν ἁγία τῆς Βέροιας. Ἔτσι στόν κατάλογο τῶν Φθιωτῶν Ἁγίων θα πρέπει νά προστεθοῦν καί τά ὀνόματα τῶν τέκνων της.
Αρχείο ήχου:
Ετικέτες:
