Ημερομηνία:
Συνέντευξη στον Δημοσιογράφο Δημήτρη Ριζούλη για την Εφημερίδα «Κυριακάτικη Δημοκρατία» παραχώρησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Νικόλαος σχετικά με την ίδρυση της Σχολής Υφαντικής της Ιεράς Μητροπόλεώς μας.
Επίσης συνέντευξη παραχώρησε και η κα. Θεοδώρα Μπουγά, μαθήτρια της Σχολής.
Ακολουθούν οι συνεντεύξεις:
1. Σεβασμιώτατε, πώς προέκυψε η ιδέα της ιδρύσεως της Σχολής Υφαντικής;
Απάντηση: Η Ορθόδοξη Εκκλησία ως παράγων Πολιτισμού και φρουρός της πολιτιστικής μας κληρονομιάς ανέκαθεν εφρόντιζε για την διαφύλαξη, την συντήρηση και προβολή των τεχνών. Μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο προέκυψε η ιδέα της ιδρύσεως Σχολής Υφαντικής της Ιεράς Μητροπόλεως Φθιώτιδος. Θέλουμε να δώσουμε τη δυνατότητα σε νέες κοπέλες να ασχοληθούν με αυτό το είδος και να διαφυλάξουν αυτή την Τέχνη που παλαιότερα λειτουργούσε σε κάθε σπίτι, στο οποίο η νοικοκυρά ετοίμαζε τα υφαντά για την προίκα της κόρης της και κάλυπτε βασικές ανάγκες ενδύσεως των μελών της οικογενείας και του σπιτιού. Είμαι πεπεισμένος ότι οι Φθιώτες, εκ φύσεως παραδοσιακοί άνθρωποι, θα αγκαλιάσουν αυτή την προσπάθεια της Ιεράς Μητροπόλεως και για την διαιώνιση της υφαντικής τέχνης αλλά και για δικό τους όφελος. Με την ολοκλήρωση και αποπεράτωση του Πνευματικού Διοικητικού Κέντρου της Ιεράς Μητροπόλεως έχουμε πλέον τις κατάλληλες υποδομές για να αναπτύξουμε και στεγάσουμε όλες τις δράσεις της τοπικής μας Εκκλησίας.
2. Πώς και πότε σκοπεύετε να λειτουργήσετε τη Σχολή;
Απάντηση: Θεού θέλοντος μετά το Πάσχα είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε. Οι διαδικασίες είναι πολλές, αλλά ήδη έχουμε αρχίσει από ενωρίς και δεν πιστεύω να υπερβούμε τον χρονικό περιορισμό που έχουμε θέσει. Με ειδική Εγκύκλιο έχω ενημερώσει το χριστεπώνυμο πλήρωμα και η απήχηση στο λαό είναι ευμενεστάτη. Οι τοπικοί τηλεοπτικοί και Ραδιοφωνικοί Σταθμοί, καθώς επίσης οι τοπικές εφημερίδες και όλα τα πρακτορεία ειδήσεων έχουν κάνει ειδικά ρεπορτάζ και σχόλια με τα οποία επαινούν την Εκκλησία για το εντυπωσιακό αυτό άνοιγμα στο χώρο της τέχνης. Οι συνθήκες από πάσης πλευράς είναι πολύ καλές. Τώρα οδεύουμε προς την εφαρμογή των σχεδίων.
3. Μιλήστε μας για τον εξοπλισμό και τις εγκαταστάσεις που θα έχει.
Απάντηση: Ο εξοπλισμός είναι πλήρης. Έχουμε προμηθευθεί πέντε μεγάλους αργαλειούς και μας έχουν δωρίσει άλλους τρεις μικρούς. Κάθε αργαλειός είναι εξοπλισμένος με όλα τα απαραίτητα. Ο χώρος που τους έχουμε τοποθετήσει είναι άνετος και ευρίσκεται στο Πνευματικό Διοικητικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως. Έχουμε φροντίσει ο θόρυβος και ο ρυθμικός χτύπος των αργαλειών να μην παρακωλύει τις λειτουργίες των άλλων υπηρεσιών που στεγάζονται στο ίδιο κτίριο. Εκείνο που περιμένουμε είναι οι μαθήτριες που έχουν δηλώσει συμμετοχή, να έχουν ενδιαφέρον και αντίληψη ώστε να εξελιχθούν σε τέλειες υφάντριες.
4. Οι μαθήτριες έχουν βρεθεί και ποιάς ηλικίας είναι οι περισσότερες; (Φαντάζομαι ότι είναι μόνο γυναίκες).
Απάντηση: Μέχρι στιγμής έχουν υποβάλλει αιτήσεις 45 μαθήτριες, η ηλικία των οποίων κυμαίνεται από 20 έως 40 ετών. Μαζί με την αίτηση έχουν υποβάλλει και βιογραφικό για να μπορεί η επιτροπή να επιλέξει τις καλύτερες. Λόγω της μεγάλης συμμετοχής θα συστήσουμε τμήματα διδασκαλίας και θα κατανείμουμε 5 μαθήτριες σε κάθε μία δασκάλα.
Με έχει εκπλήξει ο αριθμός των ενδιαφερομένων. Έχω ένα μικρό ενδοιασμό, ότι ίσως μερικές βλέπουν τη Σχολή ως ευκαιρία εργασιακής τακτοποιήσεως. Η Σχολή δεν προσφέρει θέσεις εργασίας αλλά διδάσκει την υφαντική τέχνη, την οποία μπορεί η κάθε μία να εξασκήσει στο σπίτι της.
5. Σεβασμιώτατε η υφαντική είναι μια ξεχασμένη τέχνη. Η αναβίωσή της πώς μπορεί να βοηθήσει τις μαθήτριες;
Απάντηση: Σας είπα ότι τα παλαιότερα χρόνια κάθε σπίτι είχε και τον αργαλειό του από τον οποίο οι νοικοκυρές – υφάντρες έβγαλαν ωραία έργα με σπάνια σχέδια από τη ζωή, τη φύση και τις εκδηλώσεις των ανθρώπων, τα περίφημα παραδοσιακά υφαντά, φορεσιές, κλινοσκεπάσματα, κουρτίνες, τραπεζομάντιλα, ιερατικά άμφια, εκκλησιαστικά καλύμματα κ.α. Η αναβίωση της τέχνης αυτής, η οποία σημειωτέον, από εντοπίους και ξένους είναι περιζήτητη, θα βοηθήσει όσες ασχολούνται με την υφαντική τέχνη και οικονομικά. Τώρα μάλιστα που η προσοχή πολλών στρέφεται στην ανάπτυξη οικογενειακών τρόπων επιβιώσεως, η υφαντική είναι ό,τι το καλύτερο. Η καταναλωτική κοινωνία μάς είχε διαποτίσει με ατομιστικές ιδέες απολαύσεως των υλικών αγαθών και μας είχε αποξενώσει από την καλλιέργεια των τεχνών. Τώρα ήρθε η ώρα να επιστρέψουμε σε δοκιμασμένους τρόπους ζωής, οι οποίοι τρέφουν ψυχικά τον άνθρωπο και του χαρίζουν προοπτικές ζωής.
6. Η σχολή θα μπορούσε να αποκτήσει και εμπορικό τμήμα; Δηλαδή να διαθέτει προς πώληση έργα;
Απάντηση: Είναι πολύ νωρίς να σκεπτόμαστε την εμπορική εξέλιξη της Σχολής. Εάν όλα πάνε καλά και οι μαθήτριες που θα εκπαιδευτούν, έχουν μεράκι με την τέχνη αυτή, τα πράγματα μόνα τους θα κατευθυνθούν προς τον τομέα αυτό. Τότε θα μπορέσουμε να μιλήσουμε για οικονομική ωφέλεια των μαθητριών και ενίσχυση των Ιδρυμάτων της Ιεράς Μητροπόλεως από τα έσοδα, που θα επιφέρει η πώληση έργων υφαντικής. Σκοπός μας είναι να αξιοποιήσουμε ως Μητρόπολη ό,τι διαθέτουμε, για να σταθούμε οικονομικά. Το κράτος επιβάλλει δυσβάστακτους χώρους, οι πιστοί μας δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να συμπαρασταθούν όπως συνέβαινε παλαιότερα, τα έσοδα των Ιερών Ναών έχουν αισθητά μειωθεί και επιβάλλεται ως διοίκηση να αξιοποιήσουμε ό,τι υπάρχει, για να λειτουργήσουμε τα φιλανθρωπικά μας Ιδρύματα, ακόμα και να στηρίξουμε τους αμίσθους Ιερείς μας. Πρέπει η Εκκλησία να βάλει μια αρχή για μια μελλοντική οικονομική αυτάρκεια πριν είναι αργά.
7. Ποιες άλλες παρόμοιες δράσεις μπορούν να δημιουργηθούν προς την ίδια κατεύθυνση κατά τη γνώμη σας;
Απάντηση: Στις προθέσεις μας είναι να επεκτείνουμε τη Σχολή σε δύο ακόμη τμήματα, πλεκτικής και κεντητικής. Αλλά ακόμα είναι πολύ νωρίς να σχεδιάζουμε αυτού του είδους την επέκταση. Προς το παρόν θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας στην επιτυχία της Υφαντικής.
8. Η επιστροφή στις ρίζες και τα παραδοσιακά επαγγέλματα είναι μια διέξοδος από την κρίση;
Πολλοί υποστηρίζουν ότι η κρίση μπορεί να ξεπεραστεί με την επιστροφή στα χωριά και στην αγροτική ζωή. Συμφωνείτε; Βλέπετε να υπάρχει τέτοια τάση;
Απάντηση: Η μόνη διαφαινόμενη έξοδος από την παρούσα οικονομική κρίση είναι η ανάπτυξη οικιακής οικονομίας με την αγροτική ενασχόληση και την καλλιέργεια των παραδοσιακών επαγγελμάτων. Στον τομέα αυτόν θα μπορούν να επιδοθούν όλα τα μέλη της οικογενείας και κατά μέγα μέρος να λύσουν το οικονομικό πρόβλημα. Αυτό που παρατηρούμε τώρα να συμβαίνει στην επαρχία είναι ότι όλοι επιστρέφουν στον παραδοσιακό τρόπο ζωής, που ζούσαν μαζί με τους γονείς τους, στο χωριό. Για μας που βλέπαμε τα χωριά μας να ερημώνουν με την αστυφιλία είναι παρήγορο και θετικό ότι οι άνθρωποι επιστρέφουν στο χωριό και δημιουργούν πάλι ένα νέο νοικοκυριό προσαρμοσμένο στον παραδοσιακό τρόπο ζωής, που είναι πιο γνήσιος και πιο οικονομικός.
9. Στη Μητρόπολή σας αναπτύσσετε ένα πλούσιο φιλανθρωπικό έργο. Θέλετε να μας πείτε που πέφτει το μεγαλύτερο βάρος του ενδιαφέροντός σας;
Απάντηση: Η Μητρόπολή μας στηρίζει το έργο της σε δύο πόλους. Στον πνευματικό, με την ανάπτυξη της Θείας Λατρείας, του Κηρύγματος, των Κατηχητικών Σχολείων, των Κατασκηνώσεων, των Κύκλων Μελέτης Αγίας Γραφής και στο φιλανθρωπικό με τη λειτουργία τριών Γηροκομείων, εννέα Κέντρων Αγάπης, από τα οποία καθημερινά διανέμονται 500 μερίδες φαγητού, του Κοινωνικού Ιατρείου, του Καταστήματος Ρουχισμού και άλλων φιλανθρωπικών δράσεων. Με την οικονομική κρίση δίδουμε μεγαλύτερη βαρύτητα στο φιλανθρωπικό έργο με το οποίο στηρίζουμε ανέργους, πολύτεκνες οικογένειες, πάσης φύσεως απόρους και εμπεριστάτους αδελφούς μας. Αυτά που προέχουν στη σημερινή εποχή της συγχύσεως και της απογνώσεως, είναι η ενότητα του λαού. Σ’ αυτή την κατεύθυνση εξαντλήσαμε όλες τις δυνάμεις μας και κρατάμε υψηλά το φρόνημα του λαού μας για να περάσει τις συμπληγάδες. Στον αγώνα μας μετά τον Θεό μας στηρίζει η αγάπη, η ευγένεια και η αφοσίωση του ευσεβούς λαού μας για τον οποίο αξίζει κάθε θυσία.
10. Η υφαντική μπορούμε να πούμε ότι σε πολλές περιπτώσεις ήταν η τέχνη που εξασκούσαν οι Άγιοι. Αυτό ήταν ένα κίνητρο για την πρωτοβουλία σας;
Απάντηση: Και οι άγιοι να μην την εξασκούσαν, εμείς θέλαμε να προσφέρουμε στην νεολαία μας έναν πνευματικό και βιοποριστικό τρόπο ζωής. Επιπλέον κάθε τέχνη εξυψώνει τον άνθρωπο γιατί τον εκπαιδεύει να αγαπά το ωραίο. Αν μερικές κοπέλες με την τέχνη της υφαντικής κατακτήσουν το ωραίο και ωραιοποιήσουν την ψυχή τους, για μας θα είναι η μεγαλύτερη επιτυχία.
Συνέντευξη μαθήτριας της Σχολής
1. Πως αποφασίσατε να λάβετε μέρος στην Σχολή υφαντικής της Ιεράς Μητροπόλεως;
Όταν έμαθα ότι η Ιερά μητρόπολη δημιούργησε Σχολή υφαντικής, σκέφθηκα αμέσως να δηλώσω συμμετοχή στα μαθήματα. Ήταν για μένα μια ανάσα ζωής, ένας τρόπος διαφυγής και μια νέα ελπίδα. Όταν ζεις μέσα σ’ ένα νοσηρό περιβάλλον όπου η οικονομική κρίση εντείνεται, τα ήθη και έθιμα έχουν εκφυλιστεί και η Ελληνική παράδοση έχει ξεχαστεί και το μόνο που ακμάζει είναι ο φόβος και η ανησυχία για το αύριο, μοναδική γέφυρα σωτηρίας είναι η επιστροφή μας σε παραδοσιακές ενασχολήσεις. Είναι ο μοναδικός τρόπος για να «αποδράσεις» ψυχικά και συναισθηματικά από την υπάρχουσα κατάσταση. Μέσα από την πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως να ιδρύσει την σχολή υφαντικής, μου δίνεται η δυνατότητα να αξιοποιήσω τον ελεύθερο μου χρόνο δημιουργικά και να απασχολήσω το μυαλό μου ξεφεύγοντας από την ανησυχία για την σημερινή κατάσταση της χώρας μας. Επίσης, ένας ακόμη λόγος που συνέβαλε στην απόφασή μου να συμμετάσχω στα μαθήματα υφαντικής είναι ότι ο αργαλειός έχει τεθεί σε αχρηστία και έχει αντικατασταθεί εδώ και πολλά χρόνια από σύγχρονα μηχανήματα που μπορεί να έχουν μαζική παραγωγή και χαμηλό κόστος αλλά τα παραγόμενα είδη δεν μπορούν να συγκριθούν σε ποιότητα και σε ομορφιά με αυτά του αργαλειού. Μ’ αυτόν τον τρόπο η δημιουργική τέχνη της υφαντικής και του αργαλειού θυσιάζεται στο βωμό της μαζικής παραγωγής και του κέρδους.
2. Ποιες είναι οι προσδοκίες σας από τα μαθήματα;
Μέσα από την εκμάθηση της υφαντικής προσδοκώ να μου δοθεί η δυνατότητα να έρθω σε επαφή με την λαϊκή τέχνη και την εθνική παράδοση μας μαθαίνοντας περισσότερα πράγματα για την ιστορία και την χρήση του παραδοσιακού αργαλειού. Να αποτελέσει πηγή καλλιτεχνικής έμπνευσης που θα μας ομορφαίνει τη ζωή προσφέροντάς μας ποικιλία και πολυμορφία και να αποτελέσει ανεξάντλητη πηγή για νέες δημιουργίες. Να μου δημιουργήσει το αίσθημα της ικανοποίησης και της χαράς όταν θα φτιάξω κάτι εντελώς δικό μου. Είναι διαφορετικό να αγοράζεις κάτι έτοιμο από το να το υφάνεις αποκλειστικά μόνος σου. Είναι σίγουρα διαφορετικό συναίσθημα. Επιθυμώ, ακόμη, να μου δώσει τη δυνατότητα να αφήσω μια πλούσια κληρονομιά και αναμνήσεις στα παιδιά μου, στα εγγόνια μου αλλά και γενικότερα να συμπληρώσω και εγώ ένα λιθαράκι σ’ αυτό που ονομάζουμε ελληνική παράδοση. Τέλος, ελπίζω να προτρέψω όλες τις νέες κοπέλες να δοκιμάσουν έστω και για μία φορά να έρθουν σε επαφή με τον αργαλειό.
3. Στόχος είναι η απασχόληση ή ακόμα και η επαγγελματική απασχόληση.
Θεωρώ ότι μέσα σ’ αυτές τις σημερινές δυσμενείς συνθήκες που ζούμε, όπου όλοι οι μισθοί μειώνονται, σε κάθε νοικοκυριό μόνο ένας εργάζεται και η μετανάστευση των νέων ανθρώπων έχει αυξηθεί ραγδαίως, η εκμάθηση της τέχνης της υφαντικής είναι μια εναλλακτική λύση στην απραγία και ανεργία. Αποτελεί έναν τρόπο για να απασχοληθείς και να βιοπορισθείς. Εδώ ταιριάζει και η σοφή ρήση του λαού μας «μάθε τέχνη και άστην και άμα πεινάσεις πιάστην».
4. Συμμετέχετε σε άλλες δράσεις ή πρωτοβουλίες της τοπικής Μητροπόλεως;
Όχι. Είναι η πρώτη φορά που αποφάσισα να συμμετάσχω σε μια πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως. Σ’ όλες τις προηγούμενες δράσεις ή πρωτοβουλίες της Μητροπόλεως δε συμμετείχα είτε επειδή δεν είχα χρόνο είτε επειδή δεν αποφάσιζα. Σ’ αυτό το σημείο θέλω να τονίσω ότι αξίζει συγχαρητήρια η πρωτοβουλία της Ιεράς Μητροπόλεως για την ίδρυση Σχολής Υφαντικής. Πιστεύω ακράδαντα ότι ο μοναδικός διαχρονικός θεματοφύλακας της παράδοσής μας είναι η Εκκλησία.
5. Οι δικοί σας άνθρωποι πως υποδέχθηκαν την απόφασή σας για την εγγραφή σας στην σχολή.
Όταν πληροφορήθηκε ο κοινωνικός μου περίγυρος ότι αποφάσισα να κάνω μαθήματα υφαντικής, όλοι αναρωτιόντουσαν το γιατί. Επίσης, τους έκανε υπερβολική εντύπωση το γεγονός ότι μια νέα κοπέλα θέλει να μάθει την τέχνη του αργαλειού. Όταν τους εξήγησα τους λόγους που ανέφερα και νωρίτερα για την απόφασή μου, κατανόησαν απόλυτα την επιθυμία μου.
Μπουγά Θεοδώρα
Πτυχιούχος Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ, ετών 29.
