Ὁσ. Νικήτας, Γρηγόριος, Δανιήλ καί Θεόδωρος πρεσβ. (9ος – 11ος)

Ὁ ὅσιος Νικήτας γεννήθηκε στίς ἀρχές τοῦ 11^ου αἰῶνος στή Θήβα ἀπό εὐσεβεῖς γονεῖς κι ἐκεῖ ἔμαθε τά πρῶτα γράμματα. Μόλις 16 ἐτῶν ἀναχωρεῖ γιά τήν ἄγνωστη σήμερα μονή τοῦ Θεοκλήτου, μαζί μέ τόν ἀδελφό του, ὅπου κείρονται μοναχοί. Κατόπιν μεταβαίνει στό πάνω ἀπό τά σημερινά Καμένα Βούρλα ὄρος καί συστληνει τή μονή Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτήρος, χειροτονούμενος ἱερεύς, συγκεντρώνοντας πλησίον του ἄλλους μοναχούς, ζώντας ὑπερθαύμαστη ἀσκητική ζωή, τήν ὁποία στέφει μέ θαυματουργίες (+ 1079).

Σύγχρονος τοῦ ὁσίου Νικήτα ἦταν ὁ κατά τόν βιογράφο «ἡγιασμένος καί θεοφόρος πατήρ ἡμῶν Γρηγόριος», πού καταγόταν ἀπό τόν Μυστρᾶ τῆς Σπάρτης ἀπό εύγενεῖς γονεῖς και ἀγαποῦσε τή μάθηση. Σέ ἡλικία κι αὐτός 16 ἐτῶν ἀκολουθώντας περαστικούς μοναχούς φθάνει στή Ρώμη, κείρεται μοναχός, πηγαίνει ὡς προσκυνητής στά Ἱεροσόλυμα, κι ἀπό ἐκεῖ μέσῳ Μ. Ἀσίας, Θράκης, Μακεδονίας καί Θεσσαλίας φθάνει στήν Εὔβοια, ἀλλά ἐπειδή τόν ἐνοχλοῦσε ὁ πολύς κόσμος, ἀναχωρεῖ γιά τό ἀκατοίκητο νησάκι Στογγύλη, πού ἦταν μετόχι τῆς παραπάνω μονῆς τῆς Μεταμορφώσεως, ὅπου μετά πολλούς αὐστηρούς ἀγῶνες καί θεοσημεῖες ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ καί τό τίμιο λείψανό του μυρόβλυσε.

Σύγχρονοι τῶν ὁσίων κι ἀναφερόμενοι στήν ἴδια βιογραφία εἶναι οἱ ὅσιοι Θεόδωρος καί Δανιήλ. Ὁ Θεόδωρος ἦταν ἱερεύς γειτονικοῦ χωριοῦ διακρινόμενος γιά τήν εὐλάβειά του. Ἐπισκεπτόταν συχνά τόν ὅσιο Νικήτα κι ἕνα βράδυ προσευχόμενος τόν εἶδε λουσμένο μέσα στό ἄκτιστο φῶς καί περιστοιχούμενο ἀπό ἀγγέλους. Ὁ ὅσιος Δανιήλ καταγόταν ἀπό τήν Ὑπάτη καί διακρινόταν γιά τήν ἀγάπη καί τήν φιλιξενία του. Συνδεόταν στενά μέ τόν ὅσιο Νικήτα καί εἶχαν μακρές πνευματικές συζητήσεις. Ἀνεπαύθη ἐν Κυρίῳ σέ μεγάλη ἡλικία, ἀσκούμενος καί προσευχόμενος. Ὁ βιογράφος εἶναι σύγχρονος ἀνώνυμος καί ἄγνωστος. Ἡ βιογραφία ὑπάρχει σέ κώδικα τῆς Ἱ. Μ. Ἁγίου Παντελεήμονος Ἁγίου Ὄρους καί τήν ἐξέδωσε ὁ κ. Π. Β. Πάσχος. Ἀκολουθία συνέθεσε ὁ ἱερομόναχος Ἀθανάσιος Σιμωνοπετρίτης. Ὁ ὅσιος Νικήτας θεωρεῖται κτίτορας τῆς μονῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτήρος Καμένων Βούρλων καί πρόσφατα κατασκευάσθηκε εἰκόνα καί ἄρχισε νά τιμᾶται ἡ μνήμη του μετά τῶν ἄλλων ὁσίων στίς 23 Ἰουνίου. Ἔτσι αὐξάνεται ὁ ἱερός κατάλογος τῶν Φθιωτῶν Ἁγίων.