Ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος ὁ Μετεωρίτης (+1380)

Ἕνας ἄλλος σπουδαῖος μοναχός τῆς Φθιώτιδος τοῦ 14^ου αἰῶνος εἶναι ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος, ὁ κατά κόσμον Ἀνδρόνικος, πού γεννήθηκε το 1302 στή σημερινή Ὑπάτη. Νωρίς ἔμεινε ὀρφανός τῶν εὐκατάστατων γονέων του καί μορφώθηκε ἀπό ἕναν καλό θεῖο του, πού τοῦ ἔγινε δεύτερος πατέρας του. Κατά τήν κατάληψη τῆς Ὑπάτης ἀπό τούς Φράγκους αἰχμαλωτίσθηκε, κατόρθωσε νά ἐλευθερωθεῖ καί μέ τή βοήθεια τοῦ θείου του ἔφθασε στή Θεσσαλονίκη, ὁ ὁποῖος ἐκεῖ πέθανε ἀπό ἀσθένεια κι ἔτσι ὁ ὅσιος ἔμεινε δίχως προστάτη. Ἀναγκάζεται νά ἐργασθεῖ ὡς ὑπηρέτης κι ἐπειδέ δέν εἶχε τ’ ἀπαιτούμενα χρήματα κρυφάκουγε τά μαθήματα τῶν διδασκάλων, οἱ ὁποῖοι φιλοτιμήθηκαν καί τόν δίδασκαν καί δίχως χρήματα.

Ἐπιθυμώντας νά μονάσει μεταβαίνει στό Ἅγιον Ὄρος, ἀλλά λόγω τῆς νεαρῆς ἡλικίας του, οἱ πατέρες δέν τόν δέχθηκαν. Ἐπισκέπτεται τήν Κωνσταντινούπολη ὡς προσκυνητής τῶν ἱερῶν προσκυνημάτων καί γνωρίζεται μέ τούς ἐπιφανεῖς ἡσυχαστές Γρηγόριο Σιναΐτη, Ἰσίδωρο τόν πατριάρχη καί Δανιήλ τόν ἡσυχαστή. Γιά λίγο μεταβαίνει στήν Κρήτη. Τριαντάχρονος ἐπανέρχεται στό Ἅγιον Ὄρος. Ἐκάρη μοναχός ἀπό τόν Γέροντα Γρηγόριο κι ὀνομάσθηκε Ἀντώνιος καί ὡς μεγαλόσχημος Ἀθανάσιος στή σκήτη τοῦ Μαγουλᾶ, ὅπου διακρίθηκε στήν ἄσκηση καί τήν ἀρετή. Λόγω ἐπιδρομῶν τῶν Ὀθωμανῶν ἀφήνει τόν ἱερό Ἄθωνα μέ τόν Γέροντά του Γρηγόριο καί μέσω Θεσσαλονίκης καί Βέροιας φθάνει στά Μετέωρα, ὅπως τά ὀνόμασε ὁ ἴδιος.

Μετά ἀπό ἀσκήσεις καί περιπέτειες ἀνεβαίνει στόν μεγαλύτερο βράχο, τόν Πλατύλιθο, ἱδρύει τή μονή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτήρος, τήν ὁποία τήν καθιστᾶ κοινόβιο συντάσσοντας ὁ ἴδιος αὐστηρό κανονισμό, καί τή θέτει ὑπό τήν σκέπη τῆς Θεοτόκου. Στήν ἀγαπητῆ μονή του ἀνεπαύθη τό 1380 καί διάδοχός του κατεστάθη ὁ ὅσιος Ἰωάσαφ. Πρῶτος βιογράφος τοῦ ὁσίου εἶναι ἀνώνυμος Μετεωρίτης μοναχός, πού ὑπῆρξε ὑποτακτικός του καί τή βιογραφία ἔγραψε περίπου δέκα ἔτη μετά τήν κοίμησή του. Τό χειρόγραφο σώζεται στή μεγάλη μονή τῶν Μετεώρων κι ἔχει νεώτερες παραφράσεις, στίς ὁποῖες στηρίζονται οἱ νεώτερες συνοπτικές βιογραφίες τῶν συναξαριστῶν. Ποιητής τῆς ἱερᾶς ἀκολουθίας τοῦ ὁσίου εἶναι ὁ ἱεροδιάκονος Ἰουστίνος Δεκάδιος στίς ἀρχές τοῦ 16^ου αἰώνα. Ἡ ἀρχαιότερη εἰκόνα τοῦ ὁσίου εἶναι σέ τοιχογραφία τῆς μονῆς του τοῦ 1552. Ὑπάρχουν καί ἀρκετές φορητές. Στή μονή του σώζεται ὁ τάφος καί ἡ χαριτόβρυτη κάρα του. Ἡ μνήμη του τιμᾶται στίς 20 Ἀπριλίου.

Ὁ ὅσιος Ἀθανάσιος γεννήθηκε στήν Ὑπάτη, μόνασε στό Ἅγιον Ὄρος, καί ἵδρυσε τή δεύτερη μετά τό Ἅγιον Ὄρος μοναχοπολιτεία, ἡ ὁποία προσέφερε πολλά σέ ὅλη τή Θεσσαλία, καί πέραν αὐτῆς στή δύσκολη περίοδο τῆς τουρκοκρατίας, κι ἡ μορφή του άπότελεῖ ὅτι ὁ συνώνυμος ὅσιος, ὁ ἱδρυτής τῆς Μονῆς τῆς Μεγίστης Λαύρας Ἁγίου Ὄρους.